Advertisement

Wystawa „Ernest Cole: fotograf na wygnaniu”: opowieść o codzienności, sile i godności Czarnych mieszkańców Harlemu

07-05-2025
Wystawa „Ernest Cole: fotograf na wygnaniu”: opowieść o codzienności, sile i godności Czarnych mieszkańców Harlemu
Wystawa czasowa „Ernest Cole: fotograf na wygnaniu”, prezentowana od 8 maja do 31 sierpnia 2025 roku w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, ukazuje poruszający rozdział twórczości legendarnego południowoafrykańskiego fotografa. Jego fotografie stworzone w latach 1967-1972 w Nowym Jorku są wizualną opowieścią o codzienności, sile i godności Czarnych mieszkańców Harlemu, ale także gorzką refleksją nad systemową przemocą i wykluczeniem. Wystawa „Ernest Cole: fotograf na wygnaniu” jest wynikiem współpracy Państwowego Muzeum Etnograficznego, festiwalu Millennium Docs Against Gravity, Autograph, London oraz Magnum Photos.
Przez ponad 40 lat negatywy z amerykańskiego okresu życia Cole’a uznawane były za zaginione. Blisko 60 000 klisz, które odnaleziono w 2017 roku, stało się podstawą nowego spojrzenia na dorobek artysty. Część z nich po raz pierwszy trafiła do publikacji w 2024 roku w albumie „The True America”. Wystawa w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie zaprezentuje wybór zdjęć z tego zbioru – to pierwsza okazja, by polska publiczność mogła zobaczyć te prace na żywo.
Odnalezione negatywy pozwalają spojrzeć na problemy społeczne z perspektywy Cole’a. W 1966 roku fotograf uciekł z ogarniętej apartheidem Republiki Południowej Afryki do Stanów Zjednoczonych. Będąc na wygnaniu, zaczął dostrzegać, że mechanizmy systemowej przemocy i dyskryminacji, których doświadczał w RPA, były również powszechne w USA. Jak sam powiedział:
„Nie było wcale lepiej: nie było wolności”.
Prace Cole’a przedstawiają także przestrzeń miejską i codzienne życie osób mieszkających w nowojorskim Harlemie.
fot. Ernest Cole

Wbrew stereotypom

Ernest Cole nie przedstawiał fotografowanych osób jako biernych ofiar. Ukazywał ich siłę i sprawczość w walce o swoje prawa. Fotografie są świadectwem narodzin zbiorowej tożsamości, a także siły ruchów takich jak Black Pride i Black Power. Na wystawie opowieść o opresji przeplata się z obrazami codziennego życia w USA.
fot. Ernest Cole

Ernest Cole

Ernest Cole (1940-1990) urodził się w prowincji Transwal w RPA. W latach 60. współpracował między innymi z magazynami „Drum” i „New York Times”. W 1966 roku uciekł z RPA, a w 1968 roku reżim apartheidu nałożył na niego dożywotni zakaz wjazdu, odbierając mu paszport. W Stanach Zjednoczonych zajmował się fotografią uliczną, a w latach 1969-1971 regularnie odwiedzał Szwecję, współpracując z kolektywem Tiofoto.
W 1972 roku Cole przestał fotografować. Przez lata okresowo doświadczał bezdomności. Zmarł w Nowym Jorku w 1990 roku na raka trzustki. W 2017 roku w Sztokholmie odkryto ponad 60 000 jego zaginionych negatywów, które obecnie są badane i katalogowane. W 2022 roku wydawnictwo Aperture wznowiło House of Bondage, a w 2024 roku w The True America po raz pierwszy opublikowano zdjęcia Cole’a dokumentujące życie Czarnych w USA na przełomie lat 60. i 70. XX wieku.

Filmowa premiera na Millennium Docs Against Gravity

Wystawie towarzyszyć będzie polska premiera filmu dokumentalnego „Ernest Cole: odnaleziona legenda” („Ernest Cole: Lost and Found”) w reżyserii Raoula Pecka, twórcy głośnego „Nie jestem twoim mu**ynem”, nominowanego do Oscara. Film opowiada historię życia i twórczości Cole’a. MDAG 2025 startuje już w piątek 9 maja!
FacebookInstagramTikTokX
Advertisement