„Obecna forma ochrony jest niewystarczająca dla terenu Osiedla, które było jednym z pierwszych powojennych osiedli warszawskich. Według stanowiska Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z 2022 r. dopuszcza on dodatkową zabudowę, co budzi liczne kontrowersje wśród sąsiadów. Objęcie Osiedla najwyższą formą ochrony, jaką jest rejestr zabytków, niewątpliwie zagwarantuje ochronę tego historycznie cennego terenu i nie dopuści do jego nieprzemyślanych przekształceń”, tłumaczy wówczas Marek Ślusarz z Fundacji Jeden Muranów, cytowany przez oficjalną stronę Urzędu Dzielnicy Wola.
Ich wysiłek się opłacił. W czwartek 21 grudnia Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków prof. Jakub Lewicki poinformował, że wpisał do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego historyczny układ i zespół budowlany Osiedla Muranów Południowy.
Osiedle jest położone na terenie dzielnic Śródmieścia i Woli. Powstało w latach 1949-1956 jako południowa część ówczesnej śródmiejskiej dzielnicy mieszkaniowej. Jego wyjątkowość polega na tym, że zostało zbudowane na gruzach getto jako osiedle-pomnik. Za projekt odpowiada architekt Bohdan Lachert
„Ze względu na lokalizację powstającego osiedla, pokrywającą się w części z obszarem Getta Warszawskiego, które zostało zrównane z ziemią 16 maja 1943 roku, teren pokryty był 3-metrową warstwą gruzów. Obszar wyznaczony pod nową zabudowę stanowił wyzwanie dla projektantów – nie dawał punktu zaczepienia architektonicznego, ale w związku z tym pozostawiał swobodę projektu. Jedynym odnośnikiem w planowaniu była zachowana infrastruktura podziemna oraz budowana Trasa W-Z i N-S. Osiedle Muranów Południowy jednak w znacznej części odtwarza przebieg ulic dawnej dzielnicy Północnej, wyznaczonych na podstawie zachowanej podziemnej infrastruktury”, przekazał Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Jak wyjaśnia konserwator, celem było połączenie aspektów praktycznych i ideowych, a w architekturze wprowadzono modernistyczne rozwiązania. Osiedle wznoszono dla 40 tysięcy robotników, o standardzie niedostępnym dla nich przed wojną. Było ono również pierwszym wznoszonym osiedlem mieszkaniowym na obszarze Muranowa i do dziś zachowało swoje oryginalne założenie urbanistyczne z czytelnymi granicami.
Wartości artystyczne osiedla wynikają z połączenia stylowego socrealizmu z modernistycznym funkcjonalizmem. Jego dodatkową wartościową jest również to, że podczas budowy zastosowano nowe technologie takie jak gruzobetonowe pustaki, prefabrykowany detal rzeźbiarski czy fluatowanie murów.
![5 ważnych filmów w życiu piosenkarki Reni Jusis [WYSOKA PIĄTKA]](https://kmag.s3.eu-west-2.amazonaws.com/articles/65859ed25882a52d83b0ea60/Reni_Jusis_Tomek_Kuczma_663_retusz.jpg)