Advertisement

Antysztuka, surrealizm i trójkąty miłosne. Kontrowersyjna sztuka Maxa Ernsta

20-09-2024
Antysztuka, surrealizm i trójkąty miłosne. Kontrowersyjna sztuka Maxa Ernsta
Max Ernst jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych artystów surrealistycznych. W swojej twórczości cenił dowolność wyrazu artystycznego i swobodę twórczą. Niemiecki artysta nie bał się przedstawiać świata w nowy, nieznany sztuce sposób. Był dadaistą z krwi i kości.

Antysztuka

Przełomowym momentem w karierze malarza był jego udział w Międzynarodowych Targach Dada w 1920 roku, gdzie zaprezentował kolaże, które przykuły uwagę André Bretona, czołowego przedstawiciela surrealizmu. Dzięki temu Breton zaprosił go do kręgu znanych artystów w Paryżu. W 1919 roku Max Ernst założył również własną grupę dadaistyczną w Kolonii, w której, wraz z innymi uczestnikami, poruszali kontrowersyjne tematy charakterystyczne dla ruchu Dada. Robili to za pomocą wierszy, manifestów i obrazów, a swoje działania określali mianem antysztuki.

Frotaż, zdrapywanie i inne wynalazki

Ernst nie posiadał formalnego wykształcenia artystycznego, a swoje umiejętności rozwijał dzięki nieustannym eksperymentom. Chętnie łączył różne techniki, takie jak malarstwo, kolaż czy rzeźba. Owocem jego poszukiwań było opracowanie nowej techniki artystycznej – frotażu.
Ernst po raz pierwszy zastosował tę metodę w latach 20. XX wieku, zainspirowany drewnianą podłogą i bogactwem wzorów tworzonych przez słoje drewna. Aby wiernie przenieść te wzory na papier, położył kartkę na podłodze i delikatnie pocierał ją miękkim ołówkiem, odwzorowując fakturę drewna. W kolejnych latach technikę frotażu wykorzystywał do odwzorowywania faktur różnych przedmiotów, wplatając je w swoją twórczość.
Ernst jest uznawany za wynalazcę używania kolażu w kontekście surrealizmu. Fascynowało go przenoszenie elementów pasujących do jednej rzeczywistości do zupełnie wyimaginowanej, kuriozalnej kompozycji. Takie działania zmuszają odbiorcę do zmiany perspektywy na otaczający go świat i prowokują do zrozumienia różnych możliwości artystycznej projekcji. Poprzez swoje kolaże Ernst otwierał drzwi do nowych, nieoczywistych interpretacji rzeczywistości, stawiając pytania o granice między tym, co realne, a tym, co wyimaginowane.
Ernst wymyślił także technikę zdrapywania, polegającą na zdrapywaniu wierzchniej warstwy farby i odkrywaniu tego, co kryje się pod nią, tworzenia różnych wzorów i symboliki.

Surrealistyczny trójkąt miłosny

Niemiecki przedstawiciel ruchu surrealistycznego nie bez powodu został okrzyknięty tym mianem. W swoich dziełach niejednokrotnie igrał z widzem i budził kontrowersje. Najpopularniejszą z nich jest obraz „Madonna karcąca dzieciątko w obecności trzech świadków”.
Obraz przedstawia Matkę Boską trzymającą rękę w stanie dramatycznego zamachu na pośladek dziecka. W oknie widać trzech świadków zdarzenia: sam malarz oraz jego towarzysze z trójkąta miłosnego, w który zaangażowany był w rzeczywistości. Oprócz artysty, na obrazie widnieje postać Paula Éluarda, męża Gali oraz André Bretona, wcześniej wspomnianego założyciela grupy surrealistów. Ernst podważa autorytet Matki Boskiej jako archetypu matki i kobiety, skłaniając do refleksji na temat idealnego wzorca kobiety, gloryfikowanego przez artystów surrealistów. Według nich kobieta nie pełni roli perfekcyjnej matki i pani domu, lecz jest muzą i kochanką artysty. Taką kobietą była właśnie Gala, która na obrazie wciela się w rolę Madonny.
tekst: Basia Kaźmierczak
FacebookInstagramTikTokX
Advertisement