Mniej znane zabytki w Polsce – przewodnik drugiego obiegu

29-09-2025

Polska, kraj o bogatej i złożonej historii, jest domem dla licznych znanych zabytków, które przyciągają miliony turystów rokrocznie. Poza ikonicznymi lokalizacjami, Polska skrywa również wiele mniej znanych, ale równie fascynujących zabytków, które często pozostają poza głównym nurtem uwagi turystów.

Polska pełna jest zabytków, które opowiadają mniej znane, ale nie mniej ważne historie. Od średniowiecznych zamków, zapomnianych pałaców po zabytkowe kościoły – miejsca te są świadkami przeszłości, której echa wciąż są obecne w polskim krajobrazie. Przed Wami podróż do tych niezwykłych miejsc, które często umykają popularnym przewodnikom turystycznym.

tekst: Karolina Stanisławczyk

1/10

Podziemny szpital specjalistyczny w Krakowie - Nowej Hucie

Mało osób wie, że w Krakowie mieści się podziemny szpital, który został stworzony w latach 50. na wypadek wojny. Miał on służyć jako schron i miejsce hospitalizacji poszkodowanych. Na szczęście nie został on nigdy uruchomiony. Obiekt mieści się pod Szpitalem Specjalistycznym im. Stefana Żeromskiego w Krakowie. Przez długi czas pełnił funkcje składziku na nieużytkowane meble i sprzęty. Jego powierzchnia to 600 m2. Kilka lat temu został on usprzątnięty, a aktualnie można zwiedzać podziemia, podziwiać w nim stare sprzęty medyczne, które wykorzystywano 40 lat temu oraz sale operacyjne, sterylizatornie narzędzi medycznych i kąpieliska odkażające. Uwagę zwracają również słoje z krwią z lat 50.

Parowozownia w Wolsztynie

Wyjątkowa parowozownia w Wolsztynie to ostatnie miejsce na świecie, które obsługuje rozkładowe połączenia parowozami. To zaplecze techniczne wielu parowozów, które o dziwo nadal kursują. Podczas zwiedzania, oprócz parowozów można oglądać fascynujące przygotowanie ich do jazdy, które rozpoczyna się kilkanaście minut przed odjazdem.

Piramida w Rożnowie

Zabytek zaprojektował słynny architekt, twórca Bramy Branderburskiej, Carl Gotthard Langhans. Tajemnicza piramida to grobowiec rodu von Ebenów. Mieści się ona we wsi Rożnów na Opolszczyźnie. Ma 9 metrów wysokości i jej proporcje podobne są do tej w Gizie. Spoczywa w niej aż 28 członków rodziny von Elbenów, których mumifikowano w latach 1780-1830. Trumny, które znajdują się w środku widać przez okna.

Pałac we Włoszakowicach

Powstawał w latach 1749-1752. Mówi się, że pałac nacechowany jest bardzo mocno symboliką masońską. Stworzony został na sztucznej wyspie w kształcie pięciokąta, która otoczona jest fosami. Jest trójkątny, co symbolizuje m.in. trzy stopnie duchowego rozwoju człowieka. Wygląd pałacu i to w jaki sposób został zbudowany nawiązuje do pentagramu. Znajduje się tam również intrygująca centralna dwukondygnacyjna sala w kształcie trójkąta, oprócz niej jest jeszcze w nim wiele innych sal.

Pałac w Antoninie

Pałac, który podarowany został przez Radziwiłłów w czasie II wojny światowej Adolfowi Hitlerowi wciąż fukncjonuje. Obecnie znajduje się w nim hotel i resteuracja, a miejsce zostało nagrodzone za renowację nagrodą Europa Nostra. Znajduje się w nim pałac myśliwski, w którym gościł Fryderyk Chopin oraz Kaplica rodowa. Wokół niego widać również rozległy park w stylu angielskim ze stawem i pomnikowymi drzewami.

Kaplica czasek w Kudawie - Zdroju

Mroczna kaplica stworzona została w XVIII wieku przez miejscowego księdza. Zbudowana jest z prawie 3 tysięcy ludzkich czaszek i kości, pochodzących z ofiar zarazy i wojen. To miejsce budzi grozę, ale również przyciąga masę turystów.

Mamerki - tajemnicze bunkry Wermachtu

Położone są w lesie pomiędzy zachodnim brzegiem jeziora Mamry a linią kolejową Kętrzyn – Węgorzewo. Miejsce to nazywane jest przez niektórych „betonowym miastem". Mamerki to kompleks prawie niezniszczonych i najlepiej zachowanych budynków z II wojny światowej w Europie. To miejsce zbudowano na potrzebę 40 najważniejszych generałów oraz 1500 oficerów i żołnierzy Wehrmachtu. Liczy 250 obiektów, a w tym 30 betonowych schronów, które zachowały się w całości. To tam zapadały decyzje m.in. o najważniejszej operacji militarnej XX wieku, czyli “Plan Barbarossa”. Aktualnie kompleks pełni funkcję muzeum z licznymi wystawami. Obiekt jest duży i na jego zwiedzanie trzeba poświęcić ok. 2-3 godziny.

View this post on Instagram

Podziemne Miasto Osówka – Góry Sowie

Tajemniczy kompleks tuneli z projektu „Riese” – nigdy nieukończona podziemna baza nazistowska. Kilometry korytarzy wydrążonych w skale, otoczone legendami o ukrytych skarbach i „Pociągu ze złotem”. Klimat jak z thrillera.

View this post on Instagram

Pustynia Błędowska (woj. śląskie)

Jedyna pustynia w Polsce i jedna z niewielu w Europie! Około 33 km² piasków, powstałych przez wycinanie lasów i przemysł. Surrealistyczny krajobraz - wydmy, suche trawy i poczucie, że jesteś gdzieś na Saharze, a nie pod Olkuszem.

View this post on Instagram

Kościół Wang w Karpaczu

Norweska stavkirke (drewniany kościół) z XII wieku, którą... przetransportowano do Polski w 1844 roku! Całkowicie drewniana konstrukcja bez gwoździ, z runicznymi inskrypcjami i wikińskimi smokami. Absolutnie unikalna w skali kraju.