Marina Abramović, urodzona w 1946 roku w Belgradzie, przeszła do historii sztuki jako pionierka performansu, artystka badająca granice ciała, uwagi i relacji między twórcą a widzem. Jej twórczość zahacza o doświadczenia fizyczne, ekstremalne rytuały i projekty wymagające wytrwałości — wszystko po to, by przesunąć granice percepcji i zaangażować widza w uczestnictwo.
Jej podejście do sztuki jest oryginalne, ponieważ Abramović nie traktuje ciała jako narzędzia ilustracji – to ciało jest „miejscem” doświadczenia, materiałem artystycznym i nośnikiem znaczeń. W klasycznych performansach, dzięki którym również się wsławiła, takich jak „Rhythm 0”, artystka oddawała kontrolę nad swoim ciałem publiczności, wystawiając się na różne akty – to nie tylko prowokacja, ale eksperyment etyczny i psychiczny. Współpracowała także często z artystą Ulayem, eksplorując koncepcję „dwugłowego ciała”, tożsamości, granic męskości i kobiecości, zbliżenia.
Abramović konsekwentnie sztuką poruszała kwestię czasu, wytrzymałości i koncentracji — jej twórczość wymaga od odbiorcy cierpliwości i obecności. W swych projektach często zestawiała elementy bólu, oczekiwania, monotonię i rytuał — stawiając pytania o rolę artysty i publiczności, o różnicę między widzeniem a uczestnictwem.
W najnowszej wystawie w galerii Saatchi Yates Marina Abramović podejmuje radykalną reinterpretację dwóch słynnych video-performansów — „Blue Period” i „Red Period”. Zamiast projekcji wideo, dzieła prezentowane są jako 1 200 indywidualnych klatek fotograficznych, każda „jedyna w swoim rodzaju” — pozwalając widzowi na odczytywanie gestów, emocji i zmian wyrazu w detalach.
W serii „Red Period” artystka pojawia się w bliskim ujęciu, skąpana w jednolitym świetle czerwonym. Wahania między uwodzicielskim spojrzeniem, napięciem, skrajnością gestu i maską figury sedukcyjnej tworzą dramatyczność, w której czerwony symbolizuje energię, witalność, seksualność i intensywność.
Z kolei w „Blue Period” tonacja niebieska wprowadza chłód, melancholię i dystans — artystka gryzie paznokcie, balansując pomiędzy detachem a bólem i napięciem. Te przetworzone na klatki momenty wyodrębniają gest, skupiają uwagę na fragmentach emocji i pozwalają widzowi zatrzymać się przy detalach — w każdej klatce inna historia i inna intensywność.
Wystawa w galerii Saatchi Yates trwa od 1 do 31 października 2025 roku. Każdą z klatek można nabyć jako oddzielny egzemplarz — to nie tylko wystawa, ale także forma edycji kolekcjonerskiej, w której performans staje się przedmiotem materialnym. Przestrzeń galerii w Londynie staje się areną dla tej transformacji — od ruchu w zatrzymanie, od performansu do portretu fotograficznego, od całego doświadczenia do pojedynczych momentów.
![[Z archiwum K MAG] Aleksandra Waliszewska: „Feminizm dopóty był fajny, dopóki…”](https://kmag.s3.eu-west-2.amazonaws.com/articles/63493139cc0bb73049a451ec/02_AleksandraWaliszewska.jpg)