Advertisement

Powstała Lista Polskiego Dziedzictwa Filmowego. Te filmy ukształtowały polską kinematografię

Autor: Anna Rupacz
28-10-2025
Powstała Lista Polskiego Dziedzictwa Filmowego. Te filmy ukształtowały polską kinematografię
Lista Polskiego Dziedzictwa Filmowego powstała w przekonaniu, że kino jest przestrzenią pamięci zbiorowej, świadectwem historii i częścią wspólnego dziedzictwa kulturowego. Znalazły się na niej tytuły, który w istotny sposób wpłynęły na polską kulturę i wyobraźnię obywateli. To pierwsza taka inicjatywa w Polsce i jedna z nielicznych na świecie.
Celem Listy nie jest wyróżnienie dzieł najlepszych estetycznie lub komercyjnie, ale tych które miały szczególny wpływ na współtworzenie polskiej kultury, wyobraźni, a co najważniejsze, pamięci zbiorowej. Znalazły się na niej różnorodne filmy, z których każdy na swój sposób ma znaczenie w polskiej kinematografii. Lista Polskiego Dziedzictwa Filmowego przedstawia ponadto ewolucję polskiego kina. Widnieją więc na niej tytuły, które okazały się przełomowe, chociażby jeśli chodzi o wykorzystywane techniki.
Od dokumentów, poprzez animacje, eksperymenty, aż po klasykę fabularną. Każdy z tych filmów trwale zapisał się w historii polskiego kina, redefiniując tym samym gatunki, inspirując kolejne pokolenia i kształtując świadomość widzów nie tylko w kraju, ale także poza jego granicami.

Lista, którą tworzą widzowie

W jubileuszowym dla Filmoteki Narodowej Instytutu Audiowizualnego roku, która obchodzi 70-lecie działalności, postanowiono umieścić symbolicznie 70 tytułów. Wszystkie filmy pochodzą z lat 1908-2005. Każdego roku dodawanych będzie 10 nowych tytułów, nie młodszych niż 20-letnie. Ponadto, część wyborów będzie dokonywana w drodze plebiscytu, co nada projektowi wymiar wspólnotowy i pozwoli publiczności współtworzyć Listę.
Listę Polskiego Dziedzictwa Filmowego otwiera film „Pruska kultura” Mojżesza Towbina, a na ten moment zamyka „Wesele” w reżyserii Wojciecha Smarzowskiego. Znalazły się na niej również tak kultowe dzieła jak „Matka Joanna od Aniołów” Jerzego Kawalerowicza, „Potop” Jerzego Hoffmana, „Gadające głowy” Krzysztofa Kieślowskiego i znacznie więcej. Pełny zbiór można odnaleźć nastronie Filmoteki Narodowej Instytutu Audiowizualnego.
Inicjatywą, która stanowi punkt odniesienia do Listy Polskiego Dziedzictwa Filmowego jest amerykański Narodowy Rejestr Filmowy Biblioteki Kongresu. W Polsce to jednak pierwsze takie przedsięwzięcie. Filmoteka Narodowa Instytut Audiowizualny już od ponad siedemdziesięciu lat dba o gromadzenie, zabezpieczenie i przywracanie ważnych dla polskiej kultury dzieł i utrwala o nich pamięć.
Powstanie Listy to dowód na świadomość znaczenia kina jako istotnego elementu polskiego dziedzictwa kulturowego oraz potrzebę ochrony i upowszechniania szerszemu gronu odbiorców filmów, które współtworzyły pamięć zbiorową i tożsamość narodową. Do dziś są one niezwykle istotne i inspirują nowe pokolenia twórców.
FacebookInstagramTikTokX
Advertisement