„Przestrzenie” – klasycy polskiej sztuki współczesnej w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki

26-06-2025

Wojciech Fangor, Stanisław Zamecznik, Ewa Partum, Zdzisław Jurkiewicz, Maria Pinińska-Bereś, Teresa Kelm i Zygmunt Krauze – prace tych i innych klasyków polskiej sztuki współczesnej zobaczyć można na przekrojowej wystawie Przestrzenie w Zachęcie — Narodowej Galerii Sztuki. Wystawa otwiera się w piątek 27 czerwca.

Wystawa „Przestrzenie” przybliża ważne zjawisko w sztuce drugiej połowy XX wieku, w którym tworzywem i tematem realizacji łączących różne media stała się przestrzeń. Termin „environment” (ang. „otoczenie”) wyprzedza o kilka dekad pojęcie instalacji artystycznej i charakteryzuje wykreowane przez twórców „światy”, w których zmysły widza poddawane są działaniu różnych bodźców. To opowieść o artystycznych eksperymentach, w których malarstwo łączy się z architekturą, dźwiękiem i działaniami performatywnymi.

Wystawa „Przestrzenie” to wyjątkowa okazja, by zanurzyć się w zjawisko, które na trwałe zmieniło sposób, w jaki myślimy o sztuce i jej obecności w przestrzeni. To sztuka, która angażuje różne zmysły i pozwala dosłownie wejść do środka dzieła.

Teresa Kelm, Zygmunt Krauze, „Kompozycja przestrzenno-muzyczna nr 2”, Galeria Współczesna, Warszawa, 1970, fot. Teresa Kelm

W ramach wystawy prezentowanych jest pięć rekonstrukcji historycznych realizacji environment, powstałych ponad pół wieku temu – w tym trzy pokazywane po raz pierwszy od ich premiery. Każda stanowi odrębną propozycję artystyczną, a ich wspólnym mianownikiem jest szeroko rozumiana sensualność i wielowymiarowość, zarówno w odniesieniu do form, jak i znaczeń. Różnią je natomiast założenia i procesy twórcze — myślenie malarskie lub konceptualne, dążenie do synestezji w sztuce czy refleksja feministyczna. Obok nich pokazywane są też prace Magdaleny Abakanowicz, Tadeusza Dobosza, Wojciecha Fangora, Zdzisława Jurkiewicza, Teresy Kelm, Zygmunta Krauzego, Andrzeja Matuszewskiego, Ewy Partum, Marii Pinińskiej-Bereś, Henryka Stażewskiego oraz Stanisława Zamecznika.

Maria Pinińska-Bereś, Galeria Współczesna, Warszawa, 1973, dzięki uprzejmości Fundacji im. Marii Pinińskiej-Bereś i Jerzego Beresia

Ich realizacje – rekonstruowane lub przywoływane za pośrednictwem materiałów archiwalnych, modeli przestrzennych, szkiców i rzeźb – ukazują różnorodność sposobów kreowania przestrzeni oraz znaczenie tego nurtu nie tylko dla dalszego rozwoju sztuki współczesnej i praktyk artystycznych, ale również myślenia o wystawie jako medium.

Wystawa prezentuje również dokumentację z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych z warszawskiej Galerii Foksal i wystawy Przestrzeń i wyraz podczas III Sympozjum i Wystawy Złote Grono w Zielonej Górze w 1967 roku – ważnych dla rozwoju sztuki environment miejsc i wydarzeń. Szczególnym wątkiem stało się przypomnienie Galerii Współczesnej w Warszawie, zapraszającej artystów różnych pokoleń do twórczego eksperymentu i przekraczania granic sztuki.

Ekspozycji, którą można oglądać od 27 czerwca do 21 września, towarzyszy program wydarzeń i warsztatów. Szczegółowe informacje dostępne są nastronie internetowej galerii.

materiały prasowe

Polecane

Studiowała prawo, została artystką. Agnieszka Sejud oddaje się kreacji i twardo stąpa po ziemi, realizując kolejne plany [WYWIAD]

2 dni alternatywy, hip-hopu, jazzu, elektroniki, psychodelii i innych. WROsound 2025 już niebawem

„Przestrzenie” – klasycy polskiej sztuki współczesnej w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki

Polecane

Studiowała prawo, została artystką. Agnieszka Sejud oddaje się kreacji i twardo stąpa po ziemi, realizując kolejne plany [WYWIAD]

2 dni alternatywy, hip-hopu, jazzu, elektroniki, psychodelii i innych. WROsound 2025 już niebawem

W Japonii otwarto muzeum z zapachami zwierzęcych odbytów. Chętnych nie brakuje [WIDEO]

Selfie z książką i piosenka Hani Rani. Tak poinformowała, że zagra w adaptacji „Rozważnej i romantycznej!”

Od Woodstocka po Open'era – kompletny przewodnik po festiwalowych stylizacjach z TK Maxx

Podróbki, imitacje – jak walczyć z rynkiem wartym miliardy?

Polecane

Studiowała prawo, została artystką. Agnieszka Sejud oddaje się kreacji i twardo stąpa po ziemi, realizując kolejne plany [WYWIAD]

2 dni alternatywy, hip-hopu, jazzu, elektroniki, psychodelii i innych. WROsound 2025 już niebawem

W Japonii otwarto muzeum z zapachami zwierzęcych odbytów. Chętnych nie brakuje [WIDEO]

Selfie z książką i piosenka Hani Rani. Tak poinformowała, że zagra w adaptacji „Rozważnej i romantycznej!”

Od Woodstocka po Open'era – kompletny przewodnik po festiwalowych stylizacjach z TK Maxx

Podróbki, imitacje – jak walczyć z rynkiem wartym miliardy?