Czym właściwie jest dziś Wschód? Paweł Pachciarek wyjaśnia:
„Dla wielu Wschód to wszystko, co znajduje się poza granicami Zachodu – od Polski po Japonię, od Azji Południowej po Wschodnią. Ta uproszczona percepcja buduje obraz Wschodu jako jednorodnej, odległej przestrzeni. Tymczasem Wschód to mozaika tradycji, historii i doświadczeń, różnie postrzegana w zależności od miejsca i kontekstu”.
Wystawa East-East wychodzi poza kolonialne i eurocentryczne spojrzenie, które przez wieki postrzegało Wschód jako przeciwieństwo Zachodu. Jak zauważał Edward Said w „Orientalizmie”, Wschód był lustrem, w którym Zachód definiował samego siebie. To przestrzeń, na którą projektowano zarówno lęki, jak i marzenia – raz jako przestrzeń zacofania, innym razem jako źródło duchowej głębi. Artyści zaproszeni przez Pachciarka odwracają tę dynamikę, czyniąc Wschód narratorem własnych historii.
fot. URARA TSUCHIYA_Water Slide, 2023, glazed ceramic
Ekspozycja obejmuje różnorodne formy: od ceramiki, przez instalacje wideo, fotografie, aż po performance. Wśród prezentowanych prac znajduje się m.in. instalacja Mitsuo Kima, który używa łodzi jako metafory migracji, poszukiwania tożsamości i miejsca we współczesnym świecie.
Tomoko Sauvage w pracy „Buloklok” nawiązuje do tradycyjnych japońskich zegarów kadzidłowych z okresu Edo, badając relacje pomiędzy dźwiękiem, czasem i materią. Z kolei Urara Tsuchiya poprzez performance i ceramikę podejmuje dialog z ciałem, seksualnością i kulturowymi normami, kwestionując tabu obecne zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie.
„East-East to wystawa, która skłania do refleksji nad tym, czym jest Wschód – jako przestrzeń, idea i doświadczenie. Zachęca do redefinicji granic, podważania schematów i dostrzeżenia, że Wschód to nie odległy konstrukt, lecz żywa, dynamiczna rzeczywistość, będąca częścią naszej wspólnej historii i współczesności”, mówi Paweł Pachciarek.
Poprzez sztukę, która łączy różne media i perspektywy, ekspozycja pokazuje, że granice między kulturami i tradycjami są znacznie bardziej płynne, niż mogłoby się wydawać. Wschód, widziany przez pryzmat sztuki współczesnej, przestaje być egzotyczną fantazją, a staje się realną, współczesną przestrzenią dialogu. Jak przypomina Octavio Paz:
„Wschód i Zachód nie są odrębnymi światami, ale biegunami tej samej rzeczywistości, które wciąż się spotykają i przekształcają”.
East-East to nie tylko możliwość poznania innego oblicza Wschodu, ale również okazja do skonfrontowania własnych przekonań, stereotypów i uprzedzeń – wystawa stawia pytania, które pozostaną z widzami na długo po opuszczeniu muzeum.
Wystawa potrwa od 25.04. do 10.08.2025 roku.
fot. Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha