Advertisement

Warszawska mozaika właśnie została zabytkiem. Założymy się, że większość z was jej nie zna!

08-01-2021
Warszawska mozaika właśnie została zabytkiem. Założymy się, że większość z was jej nie zna!

Przeczytaj takze

Trudno sobie wyobrazić czym byłaby przestrzeń miejska bez sztuki ulicznej. Murale, plakaty, wlepki w surowej polskiej rzeczywistości są niezbędnymi plamami koloru. Z wielobarwnych mozaik, zdobiących fasady budynków, znane są zwłaszcza kraje śródziemnomorskie – weźmy na przykład słynne azulejos w Portugalii czy Hiszpanii. U nas także można je znaleźć, zwykle jednak trzeba wiedzieć, gdzie szukać. O mozaice Domicelli Bożekowskiej pamięta już niewielu warszawiaków. Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków, Jakub Lewicki, podjął jednak decyzję o wpisie mozaiki na listę zabytków. To najwyższa pora, żeby przypomnieć sobie o tej artystycznej perełce.

Kolorowe dzieło sztuki

Mozaika znajduje się na terenie dawnej Spółdzielni Inwalidów „Saturn” przy ul. Rezedowej 19 w Warszawie. Ze względu na jej umiejscowienie, dostęp do dzieła jest nieco utrudniony. Spółdzielnia „Saturn” powstała w 1950 roku i działała całe 60 lat. Zatrudniała głównie osoby niepełnosprawne, w tym kombatantów wojennych. Specjalizowała się w produkcji różnego rodzaju artykułów gumowych, w szczególności zabawek i przedmiotów użytkowych, popularnych w czasach PRL-u. Jej siedzibę przeniesiono w roku 1965 do budynków na Marysinie Wawerskim. To właśnie tu, przy ulicy Rezedowej 19, jedną z elewacji hali produkcyjnej ozdobiła Domicella Bożekowska – absolwentka ASP w Krakowie oraz Warszawie.
Dzieło o długości pięciu metrów zostało podzielone na sześć pól tematycznych, rozdzielonych ciemnymi pasami. Monumentalna mozaika nawiązuje do „kosmicznej” nazwy spółdzielni – artystka przedstawiła sceny i symbole astronomiczne, magiczne, animalistyczne. Wśród barwnych płytek możemy dostrzec planety, zwierzęta, znaki zodiaku, gwiazdozbiór i czarnoksiężnika.
– „Monumentalna mozaika wpisuje się w nurt «humanizacji» przestrzeni przemysłowych, którego założeniem było wyjście ze sztuką współczesną na zewnątrz galerii sztuki, a także podnoszenie kultury i standardu pracy tzw. klasy robotniczej. Tego typu realizacje pojawiały się w latach 60. i 70. XX w. w ikonicznych realizacjach architektonicznych nurtu tzw. modernizmu powojennego na terenie Warszawy, czytamy w komunikacie wydanym przez konserwatora zabytków.

Na domach z betonu

Wartość artystyczna dzieła związana jest z wysokim poziomem rzemieślnictwa – autorka samodzielnie wypaliła ceramikę i ułożyła ją na płytach betonowych w taki sposób, żeby możliwie ułatwić późniejszy montaż na elewacji. Mozaika Bożekowskiej jest jednym z niewielu przykładów realizacji artystycznej w przestrzeniach przemysłowych i produkcyjnych, co czyni ją szczególnie wyjątkową.
/tekst: Dominika Trębacz/
FacebookInstagramTikTokX
Advertisement