Henryk Stażewski, studiujący w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych u prof. Stanisława Lentza, w latach 20. i 30. wiązał się z pierwszymi awangardowymi ugrupowaniami artystycznymi w kraju takimi, jak Blok (1924 - 1926), Praesens (1926 - 1930) czy „a.r.” (1929 - 1939). Zaczynał z Ekspresjonistami Polskimi, by później pokazywać swoje prace na ekspozycjach abstrakcjonistów w kraju i na świecie. Trwająca prawie 70 lat działalność artystyczna klasyka historii polskiej abstrakcji przyczyniła się do rozwoju polskiego konstruktywizmu i pielęgnowania relacji ze współczesnymi ruchami awangardowymi.
Początkowe prace Stażewskiego o kubizującej strukturze i rysunki martwej natury zapowiadały jego przynależność do awangardowych nurtów sztuki, a jego pierwsza powojenna indywidualna wystawa w Klubie Związku Literatów Polskich w 1955 otworzyła mu drogę do długoletniej sławy. W tamtym okresie artysta tworzył na pograniczu sztuki figuratywnej i abstrakcji, ale już w latach 60. całkowicie zajął się abstrakcją geometryczną.
Właśnie wtedy artysta wprowadził do swojego języka plastycznego nowy element – reliefy. Zaczął tworzyć reliefowe konstrukcje, które zdominowały jego twórczość. Początkowo białe, potem z „rastrem drukarskim”, następnie metalowe, wreszcie wielobarwne – były kontynuacją poszukiwania przez artystę porządku w chaosie, mocy formy „samej w sobie”, konfrontacji porządku i przypadkowości.
Zbiór jego reliefów z okresu lat 60. i 70. XX wieku zostanie zaprezentowany na wystawie „Henryk Stazewski: Constructing Reliefs”. Będzie to pierwsza wystawa poświęcona tylko reliefom Stażewskiego. Pokazowi towarzyszyć będzie ilustrowany katalog prac, zawierający eseje kuratora wystawy Patryka P. Tomaszewskiego i Magdaleny Moskalewicz, badaczki sztuki Europy Wschodniej i wykładowczyni historii sztuki w School of Art Institute w Chicago.
Otwarcie wystawy odbędzie się już 14 października w The Kościuszko Foundation w Nowym Yorku.
/tekst: Nikol Gorelikowa/
