Choć prawdopodobnie uda się to ocenić dopiero z perspektywy czasu, na tym etapie już nikt nie powinien mieć wątpliwości, że anomalie pogodowe to skutek zmian klimatycznych. Nie bez powodu ograniczenie skutków suszy jest priorytetem dla Państwowych Wód Polskich, a rządowy dokument „Polityka ekologiczna państwa 2030" przewiduje m.in. częstsze występowanie susz czy ekstremalne temperatury.
Coraz częściej w kwestie klimatyczne angażują się również firmy i marki, czego świetnym przykładem jest marka piwna Kasztelan, która niedawno zainicjowała program promujący ochronę wody „Pieczą Otaczamy”. W ramach kampanii marka Kasztelan realizuje działania edukacyjne, zielone inwestycje, w tym m.in. budowę ogrodu deszczowego oraz przeprowadzenie ekologicznych konkursów. Walka o planetę odbywa się tu i teraz, dlatego tak ważne są działania nas wszystkich – biznesu, samorządów, osób indywidualnych. Prawdopodobnie planeta nigdy nie potrzebowała nas bardziej niż obecnie.
Wszystkie ręce na pokład
Susza kojarzy nam się głównie z długotrwałym brakiem opadów na danym terenie. W rzeczywistości to bardzo złożone zjawisko, na które składa się wiele czynników, takich jak temperatura, opady czy tempo parowania. W Polsce nasila się od kilku lat, na co duży wpływ mają zmiany klimatyczne.
„– Wpływ zmiany klimatu na suszę w Polsce jest zauważalny i niestety problem ten w ostatnich latach się nasila. Świadczy o tym m.in. zmiana charakteru i formy opadów atmosferycznych. Jeszcze 10 lat temu miały one charakter bardziej jednostajny, były stosunkowo równomiernie rozłożone i obejmowały cały obszar kraju. Obecnie obserwujemy zdecydowanie bardziej gwałtowny przebieg zjawisk pogodowych. Opadom deszczu często towarzyszą niebezpieczne burze i silne porywy wiatru, w tym trąby powietrzne. Pada często w jednym miejscu, bardzo intensywnie, co stwarza zagrożenie lokalnych podtopień. Po takim krótkotrwałym epizodzie następuje dłuższy okres bezopadowy, który pogłębia niżówkę hydrologiczną i potęguje zjawisko suszy. Sytuację pogarszają ciepłe zimy, podczas których śnieg występuje właściwie tylko w rejonach podgórskich i w górach. Na obszarach nizinnych i wyżynnych nie tworzy się pokrywa śnieżna, a pełni ona ważną rolę w retencji wody i odbudowie zasobów wodnych –”, tłumaczy Grzegorz Walijewski, Zastępca Dyrektora Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju i Rzecznik Prasowy IMGW-PIB.
Bez względu na to, czy jesteśmy osobami prywatnymi czy współtworzymy dużą firmę, każdy z nas może zaangażować się w przeciwdziałanie suszy. Celem programu „Pieczą Otaczamy” jest zwiększenie świadomości ekologicznej Polaków i zwrócenie uwagi na konieczność oszczędzania wody. Dzięki zaplanowanym działaniom możemy się dowiedzieć, dlaczego i w jaki sposób powinniśmy chronić i szanować zasoby wodne oraz wspierać małą retencję.
By promować pozytywne zachowania, marka Kasztelan posługuje się „Kasztelańskim Pocztem Obyczajów” – uniwersalnym zbiorem prostych, ekologicznych zasad, których przestrzeganie pozwoli poprawić stan środowiska i chronić zasoby wodne. Jedną z takich zasad jest łapanie i wykorzystywanie deszczówki. To skuteczny sposób na to, aby efektywnie zarządzać zasobami wody. Co więcej, marka zorganizowała konkurs, w którym do wygrania były stągwie, czyli specjalne zbiorniki do gromadzenia wody deszczowej.
Co jeszcze możemy zrobić, aby przeciwdziałać suszy? Wbrew pozorom mieszkanie w dużym mieście wcale nie usprawiedliwia bierności w walce z suszą. Możemy chociażby ograniczyć zużycie wody wodociągowej, korzystając z wody więcej niż raz, np. poprzez podlewanie roślin tą wykorzystaną do mycia owoców czy też właśnie deszczówką.
Kasztelan stawia na wodę
Już w pierwszej fazie programu Kasztelan zapowiedział wybudowanie ogrodu deszczowego w Sierpcu, z którego pochodzi Browar Kasztelan. Jak wygląda i działa taki ogród? Ogród deszczowy jest systemem retencyjnym, który przez zaprojektowany układ warstw o różnym stopniu przepuszczalności i chłonności wody imituje procesy zachodzące w naturalnym ekosystemie. Gromadzi nie tylko tę wodę opadową, która trafia do niego bezpośrednio, ale także spływającą z powierzchni nieprzepuszczalnych, np. dachów, chodników, podjazdów, parkingów. Deszczówka nie jest więc w całości tracona w kanalizacji, a zatrzymywana właśnie w ogrodzie deszczowym i przez rośliny stopniowo oddawana do atmosfery.
Ogród deszczowy nie tylko poprawia bioróżnorodność, ale także pięknie wygląda i jest bardzo łatwy w pielęgnacji. Właśnie dlatego warto angażować się w lokalne inicjatywy. Do zminimalizowania prawdopodobieństwa wystąpienia suszy przyczyniają się również parki, tereny zielone, instalacje roślinne na budynkach i dachach czy łąki kwietne, którymi warto zastąpić trawniki. Przykładowo, zielony dach może zatrzymać nawet 90 proc. wody opadowej w ciągu roku! W zatrzymywaniu wody opadowej równie pomocne mogą okazać się oczka wodne czy niecki retencyjne. Co najlepsze, można je wybudować samodzielnie. Są ogromnym zyskiem dla klimatu i dużą oszczędnością dla domowych budżetów, a Ministerstwo Klimatu chętnie dofinansowuje ich budowę.
Program „Pieczą Otaczamy” wpisuje się w ogłoszoną przed trzema laty strategię zrównoważonego rozwoju Grupy Carlsberg pod nazwą „Together Towards ZERO”, w ramach której w 2019 roku Browar Kasztelan obniżył zużycie wody o 5 proc. (w porównaniu do 2018 roku), osiągając jeden z najlepszych wyników w branży, czyli 2,63 hl wody / hl gotowego piwa.
Partnerami programu „Pieczą Otaczamy” są Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej oraz Urząd Miasta Sierpc. Więcej informacji znajdziecie na www.pieczaotaczamy.pl. 
